Achālakha Shirui ngaleili Luireiwoshi Raichun kaho raikapinga mi akha kala Vacāwoshi Muka kaho sāfa raimi akhada yārkhoka khani okthuisai. Anina Phuilung kaho lungkhur chili shim sāda, RAITAI kaho ngarālui apam chili Tareizāt yamzāda atam kashikha okthuisai. Ani khaniwui Apreiva THARAWON kahova chi māngmaya. Tharawon kaho preiva chili Khamasom Awungashina rai rāda akui rārangthuihaowa. Marama Muka eina Raichun kaho mayara khani …

Shangkhana Naothei Sangkhami Akhama kathā ama chi ungura jihaoda, agatona pamngaretli athai.  Pānguki kaji eina amana, ‘Amei, Ieishiyada mahānglākalo, chithā shārkho’ da hānglaga zathaowa.  Zatta kong kānnaikha kaji eina, agatona, ‘O amei, Ieishiya’ da vaotārasai.  Amana malung vātlala maphāphalungmara jihaoda latvālaga, khisāda ‘leishiya’ jikhala da akharara.  Kala chithāda vaolui akhaCHINAOSHAI zangrakhoda hānglaga zathaowa.  Agatona kharewuithāda ngashānpam shona kala kong kānuki …

‘chao makhuiranglaga gaharava khongnainaoli yaoshaiserhaira’ Achālakha preigaharni leisai.  Thangkha ani luili leilakha, chao akha luipheili ngo-ngo da rākhonga. Nganaishar eina rākacho chi theilaga gahara china hānga, ‘Chaola langsonahaida luipheili ngongo da khongkhaningle.  Nale ina pharseithatlaga khongnainaoli mayaoshai haisi kaje’.   Gaharana khongnaonaoli yaoshaihaora kaji shālaga preiva malungvātsir haowa. Kala agaharali ngareivāda hānga, ‘Nana khi hāngiji?  Khongnainaoli khi mishaikhavai leida?  Mikhavai maleilākmana, …

Kha eina Khao Atam akhali kasār preigaharni chi ngachamri eina okthuisai.  Preiva chi phasā rithao kala ngachāngla makānāthuda lui, ahang kānggui kotkhamakao kasuihaoda thangkha preigahar kasātheilui khawo zarruthaira jihaoda chi vāmayonuwa.  Maovāmāmān kaji eina zārzi akhali chao ākha pisāda chi anina shaothatkhuihaowa. Ani preigaharni chao chi kharām ngapaireihaowa, kala ngasheireihaida khararreihaowa.  Chieina preiva china gahara chili ‘āshāma khaung thārān thingna …

Khiwuivang Vāchapna Thingli Hokthāngtālaga pihao? Ayeevawui shimli thangkachida ara-ngara mati chi khararchān nganākhavai kharā chi aja ngayāla ngazin phāzāt kup-khaleoda rāluida ayeeli, “Khararchān hangluiulo ayee, ithumma rāluihairakho” da hānglaga meiphung chili, “I hili pamra, hili pamra” da pam ngapaingaroklaga kuimareida pamma.  Ayeena `thāfalo I kashakha thaomei hi shārkāfakeida hānglaga thaomeinao chi shārkāhailaga phākhonao akhali hokthānghailaga, “ajava khi khararchān hangshido, nathum …

Asor kuikā   Kazingram hi atam akhali nemchemri eina okathui zangzoknanai leikasā atamli Asor hoda rikhamarā mi akha okathuili okthuisā iji.  Kazingram eina okathui hi nganainā leisā ngarokhaoda ngalāla ngakhot ngaroksā kala khala ngayaongaroksā iji.  Hithāda leilakha atamli Asornala kazing Philāvashili yaokhavā eina ashi raopāvali akathei eina yangnaphaoda leishihaowa.  Kha kazing Philāvashi naongarāna okathuiwui mili mapamrumthei marada Asorli mavālei ngasakmara …

Kazing Philāva Achālakha ava avā makhaleiya marānao akha okthuisai.  Ava avāna nganuilāk eina marāhaoda khararnaosan mateila ‘Marah’, ‘Marah’ da hoserra.  Shimlui, shimkhur kala ngasotnao khipākha maleithuda amāng sitmahuitui kala mareitei eina okthui.  Sākhavai makhalei eina vānao khalen vāsālaga vānao chieina kashakazā ngathazai.  Thangkha ngashun pongda khalen asāshonlaga mamanlākthuwa.  Ngachāng chatsui eina kathāna, shim unguramāda leikasā atamli rimarālāk eina vānao katenao …

Marāhwo Shiwui Khararchān (Avāna Naoli Raikathā Khararchān) Achālakha okathui āpug āpagva haokaphok tharān mikumo eina sāyur-vāyur, shiri-shirā kala manglā kapaiyur saikora ātui-ālā shāngarokta okthuirum kasā ātamli kachi kathā kha ākhali sārenga eina yarmilāwui naomayar shini okthuisai.  Mayārnao mānghaoda kharar ngāhongli sā renglaga āthei- ārai phāshai kazatna ākachangasāda, zingyinlamshong khaung liya chotnā haoda ot masā ngachila sangorngor ungpihai ungpihai jichinghaowa.  Ava– …

Khayairi Mipha KHAYAIRI                              – khararchān hiwui khamataiya mipha. Ali raina ākui rangthui haowa. NGALA ARARA KHANI       – Ngalāva khani hina khayairili leishirumda phālāk eina nganaosai. RAMEINUI                             – Rameivawui kasui eina khayairi wuk kakhanang tarākha samphanga. Atam ākhali Khayairi hoda mayārnao akha okthuisai. Naoshiyo sāhaoda āva āvānala lumtir eina nganaowa. Kha chili lāngda lārar khanina leishi haida mathāmeida kashakazā ngarānmi …